MENU
Dịp này khi rảnh rỗi tôi hay đi phụ lắp điều hòa cho một người hàng xóm. Qua thời gian phụ việc này thì tôi nhận thấy có nhiều vấn đề. Nhưng đặc biệt hơn là có hai vấn đề quan trọng cần lưu ý liên quan đến việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe.
1. Lạm dụng điều hòa
Trong bài viết Vòng luẩn quẩn ‘bê tông hóa – bật điều hòa’ tôi đã đề cập về vấn đề này. Bài viết này tôi có nói rằng bộ mặt quê tôi thay đổi với hàng loạt công trình trường học, bệnh viện được xây mới, nhìn rất đẹp nhưng thực chất chỉ là khối bê tông lớn. Trường mầm non vừa mới đi vào hoạt động của quê tôi, nhìn thì có vẻ rất đẹp, rất khang trang, nhưng tiếc là “cả làng là một cục bê tông”.
Khối bê tông lớn mà lèo tèo vài cái cây như vậy thì mùa hè sẽ nóng đến mức nào? Khối nhà hướng Tây, nơi các cháu ngồi học, liệu có chịu được không mỗi khi mùa hè đến? Còn khu nhà mới của bệnh viện huyện quê tôi rất đẹp, nhưng như ngôi trường mẫu giáo mới này, cũng toàn là bê tông…
Tại sao nhiều người lại thích bê tông, máy điều hòa nhiệt độ như vậy? Phải chăng vì rất khổ sở khi từng phải sống trong những ngôi nhà lụp xụp hay đã khổ sở khi phải đi trên những con đường lầy lội nên bây giờ nhiều người nghĩ rằng cứ mái bằng, điều hòa mới là đẳng cấp?
>> Người Hà Nội và TP HCM khó thở vì chặt cây xanh, bêtông hóa
Điều này có vẻ không đúng lắm khi nhiệt độ trong phòng 25-26 độ C mà đi ra ngoài trời tới 40 độ C thì cơ thể nào chịu được, không sinh bệnh mới là lạ. Cũng có thể vì mọi người nghe nói đến một vài vụ cây gãy đổ trong trường học nên đã hạn chế trồng cây, nhưng điều này cũng có phần rất cực đoan.
Trường học ba cấp ở quê tôi luôn rợp bóng mát trong sân vì tán những cây báng súng cổ thụ. Chính những cây này đã tạo bóng mát và đã góp phần ghi dấu cho tuổi học trò bởi những “khoảng trời xanh”.
Nếu trồng những cây tạo bóng mát từ khi còn non, không bứng những cây to rồi mới đến trồng thì không lo bị gãy đổ. Chúng ta có nhiều trường đại học, viện lâm nghiệp mà chẳng thấy đưa ra tên những cây nên được trồng trong nhà trường, để các trường cứ loay hoay. Vậy, có những giải pháp nào để tăng những mảng xanh ở những công trình công cộng như trường học, bệnh viện?
Theo tôi, với những trường học, bệnh viện… đang chuẩn bị xây dựng, chủ đầu tư là các cơ quan nhà nước nên yêu cầu thiết kế tạo các mảng xanh, hay hồ nước trong khuôn viên nhiều nhất có thể; hạn chế đến mức thấp nhất việc xây các tòa nhà hướng Tây.
Hè vừa rồi, do thời tiết quá nóng, các phụ huynh có con học ở tòa nhà hướng Tây trường tiểu học quê tôi đã phải góp tiền để lắp điều hòa cho lớp học của con em mình. Thay vào đó, các địa phương cần cố gắng chọn xây dựng công trình theo hướng Nam để ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè, “vợ hiền hòa không bằng nhà hướng Nam” – các cụ đã dạy như vậy.
Với những nơi đã xây dựng xong mà không có nhiều mảng xanh như ngôi trường mầm non nói trên, nên trồng thêm những hàng cây ở lối vào đưa đón học sinh và ở sân trường. Với những tòa nhà hướng Tây, nên trồng những hàng cây như giáng hương, sao đen… chẳng hạn để vừa che bóng mát ở mặt tiền vừa tạo nên những mảng xanh hài hòa. Việc đào những hố để trồng cây ở những nơi có lớp bê tông dày tới 20 cm kia sẽ rất khó khăn.
Để giải quyết vấn đề này, trước hết chúng ta phải thật quyết tâm làm, mọi việc đều có thể làm được nếu chúng ta thực sự muốn tạo thêm nhiều mảng xanh cho ngôi trường của con em mình.
>> Máy lạnh khiến chúng ta sập bẫy ‘ốc đảo lạnh’
2. Giữ gìn vệ sinh
Hôm vừa rồi chúng tôi đi lắp điều hòa cho một gia đình có hai vợ chồng và một đứa con khoảng một tuổi. Điều đáng nói ở đây là mặc dù đôi vợ chồng trẻ này làm việc ở một ngân hàng lớn (nghĩa là họ có trình độ) nhưng nhà cửa lại vô cùng bừa bộn, không khí rất bí bách, không thông thoáng. Họ nói rằng trời nóng quá không thể chịu nổi, phải lắp điều hòa gấp.
Nhưng mà không biết họ có hiểu không: nhà cửa bừa bộn, bí bách như vậy thì không nóng bức, thậm chí là bệnh tật mới là lạ. Họ có trình độ như vậy liệu họ có biết rằng: nhiều nghiên cứu của các trường đại học lớn đã chỉ ra rằng có mối liên hệ mật thiết giữa việc bề bộn, không sạch sẽ với sức khỏe.
Nhà càng bộn, bẩn thỉu thì càng dễ bệnh tật, thậm chí là những đứa trẻ sống trong những ngôi nhà như vậy thì tương lai sẽ có những chỉ số như IQ, EQ kém hơn những đũa trẻ được sống trong môi trường sạch sẽ, thoáng mát.
Trong những nghiên cứu kiểu như vậy thì tôi đặc biệt ấn tượng với nghiên cứu: Con người có thể giảm tới 70% những bệnh lý thông thường như là tiêu chảy, đau bụng do nhiễm giun sán, đại tràng… bằng việc rất đơn giản: rửa tay trước khi ăn.
>> Ô nhiễm không khí – người Hà Nội phải tự cứu lấy mình
Tôi nói việc giữ gìn vệ sinh ở đây hoàn toàn không có nghĩa là chuyện giữ gìn vệ sinh một cách cực đoan: không phải cứ nhìn đâu cũng thấy vi trùng, nhà cửa sạch sẽ quá mức đến không ai dám bước vào. Việc giữ gìn vệ sinh đề cập ở đây đều là những việc làm rất đơn giản nhưng lại cho thấy đó là những con người văn minh: giữ gìn vệ sinh nhà cửa, công sở, đường làng, ngõ xóm sạch sẽ; rửa tay trước khi ăn, uống…
Dịch bệnh Covid-19 đã cho chúng ta thấy rằng việc làm đơn giản như rửa tay thường xuyên nó quan trọng đến mức nào. Xa hơn nữa là việc giữ gìn vệ sinh sạch sẽ trong cuộc sống là vô cùng quan trọng.
Là thợ lắp điều hòa nên tôi mong có nhiều khách hàng lắm chứ, tuy nhiên tôi mong hơn nữa là cộng đồng khỏe mạnh, văn minh. Các biệt thự cổ thời Pháp thuộc ở Hà Nội hay Đà Lạt vẫn còn mãi với thời gian bởi vì được thiết kế hài hòa với thiên nhiên, luôn có khuôn viên xanh mát chứ không phải mái bằng.
Có tiền lắp điều hòa đâu phải đã là tốt, là đẳng cấp. Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ là việc đơn giản nhưng rất đáng để tâm; và sống hài hòa với thiên nhiên mới là cuộc sống mà con người hiện đại hướng đến.
